**پدافند غیرعامل چیست؟

 

به طورخلاصه اگر بخواهیم پدافند غیرعامل را تعریف کنیم باید بگوییم  به هر نوع دفاعی که در آن از سلاح استفاده نشود «پدافند غیر عامل» اطلاق می‌شود.

 

البته تعاریف دیگری هم بر این واژه مترتب بوده که بسته به نوع نگاه متولیان این حوزه در کشورهای گوناگون کمی متفاوت است.

 

 

 

 

 

 

سردار سرتیپ پاسدار غلامرضا جلالی رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور در این خصوص به خبرنگار گروه فضای مجازی باشگاه خبرنگاران جوان گفت: به طور کلی کاهش اثر تهدیدات بر روی زیرساخت‌های حیاتی کشور را پدافند غیرعامل تعریف می‌کنند.

 

براساس این تعریف باید بگوییم که دیگر حوزه‌های نظامی، صرفا مصداق واژه"پدافند" به حساب نمی‌آیند بلکه پدافند امری است که علاوه بر دفاع نظامی، زندگی روزمره‌ی انسانها و زیرساخت‌های حیاتی کشورها را هم دربر می گیرد.

 

 

**پدافند غیرعامل چه مصادیقی دارد؟

 

همانطور که اشاره شد پدافند غیرعامل تمامی شئون و ابعاد گوناگون یک کشور را دربر می‌گیرد. یعنی از اتاق خواب تا آشپزخانه یک خانه گرفته تا رایانه و تلفن همراه و زیرساخت‌های حیاتی، تکنولوژیک و نظامی یک کشور همه و همه باید تحت پوشش پدافند غیر عامل قرار گیرند. از این رو قطعاً همگان باید با این مقوله بسیار مهم آشنا شده و پدافند غیرعامل را در شئون زندگی روزمره خود رعایت کنند.

 

اصلاً بگذارید چند سؤال مطرح کنیم؛ 

 

-شما در جایگاه یک شهروند آیا می دانید گوشی تلفن همراهتان می تواند به یک تهدید تبدیل شود؟ 

 

-آیا شما به عنوان مدیر یک پروژه فنی و مهندسی که هدایت و کنترل بخش عظیمی از سامانه‌های حساس و کلیدی یک نهاد،  یا  یک شهر را  تحت مدریت دارد می دانید که امکان دارد از طریق فضای مجازی مورد تهاجم قرار گرفته و آسیب جدی متوجه شما شود ؟

 

-اساسا در مقابل هرگونه اختلال احتمالی درسیستم های آب رسانی یا شبکه برق شهر بزرگی مثل تهران چقدر آمادگی وجود دارد؟

 

-آیا  می دانید که عدم آمادگی و نبود امکانات کافی در منزل اعم از تجهیزات امداد و نجات و کمک‌های اولیه مصداقی بارز از عدم توجه به پدافند غیرعامل است؟

 

و به همین ترتیب تمامی حوزه‌های گوناگون حیاتی یک کشور اعم از نظامی، شبکه‌های آب، برق، گاز، مخابرات، آی تی و مراکز صنعتی و تولید از این قبیل مصادیقی بارز برای پدافند غیر عامل به حساب می آیند.

 

 

 

 

 

 

پس دیگر حمله مفهومی صرفا نظامی نیست وتهاجم مصادیق جدیدی مانند جنگ سایبری را هم شامل می شود و به همین ترتیب اقتصاد محیط زیست و...به  محمل هایی برای جنگ تبدیل شده اند

 

 

** پدافند غیرعامل در ایران

 

از 12 سال پیش با تصمیم مدبرانه مقام معظم رهبری و فرماندهی کل قوا نهادی تحت عنوان «سازمان پدافند غیرعامل» در کشورمان تشکیل شد. این سازمان مأموریت خطیر مصون‌سازی کشور در مقابل هرگونه تهدید نوینی که در کشور به صورت بالقوه وجود داشته و ایجاد آمادگی در برابر تهدیدات خارجی که بدون استفاده از سلاح فیزیکی منافع حیاتی کشور را مورد تهید قرار می‌دهد،بر عهده‌دار دارد. اگر چه پدافند غیرعامل ابعاد گوناگونی را شامل می‌شود اما سیاست‌گذاری‌های کلان کشور  چندین حوزه را به عنوان عمده منافع حیاتی کشور مورد توجه مسئولان سازمان پدافند غیرعامل قرار داده که عبارتند از حوزه نظامی، سایبری،  اقتصادی، زیستی، حوزه فنی و مهندسی و کالبدی، پرتوی به همراه چندین حوزه حیاتی دیگر که از اهمیت بالاتری نسبت به دیگر حوزه‌‌ها در سطح‌بندی به لحاظ اهمیت قرار دارند. 

 

 

 

 

 

به عنوان مثال در حوزه مجازی پس از حمله ویروس استاکسنت به تأسیسات هسته‌ای نطنز این باور به وجود آمد که فضای سایبری خود یکی از بسترهای مهم برای ایجاد تهدید علیه کشورمان است از این رو مسئولین در سازمان پدافند غیرعامل به سمت ایحاد یک دفاع جمعی سایبری از منافع حیاتی کشور حرکت کردند که خوشبختانه در این زمینه توفیقات خوبی هم حاصل شد.

 

سردار جلالی در همین رابطه به خبرنگار  گروه فضای مجازی باشگاه خبرنگاران جوان گفت: علی‌رغم تلاش فراوان برای نفوذ و حمله به تأسیسات هسته‌ای کشور با ایجاد یک دفاع همه‌جانبه و مناسب و یک سد پدافندی سایبری طی 2 سال گذشته هیچ گونه آسیبی وارد نشد.

 

به همین ترتیب با آسیب‌شناسی های خوبی که در حوزه‌ اقتصادی مثل شناسایی ضعف‌های کشور در زمینه کالاهای استراتژیک و یا حوزه زیستی مانند شناسایی تهدیدات ژنتیکی، اقدامات خوب و مؤثری در زمینه یک دفاع جمعی غیرعامل صورت گرفته است.

 

 

 

 

در مجموع باید گفت همانگونه که در ابتدا به آن اشاره شد،تکنولوژی برای بشر دستاوردهای ارزشمندی را به ارمغان آورده خود به عنوان محملی برای تهدیدات تبدیل نیز شده است. از این رو همگی ما اعم از مسئولین و مردم با توجه درست به مسئله پدافند غیرعامل می‌توانیم نسبت به آسیب‌های به وجود آمده از این طریق، مصون‌سازی موثری را برای خود و کشورمان به وجود آوریم.